Materiaal en onderhoud
Op deze pagina vind je informatie over de onderdelen van je duikuitrusting, keuring en onderhoud.
Basisuitrusting
Om te beginnen met duiken dien je te beschikken over een basisuitrusting. Deze bestaat uit:
– een duikbril
– een snorkel
– (binnenwater) vinnen
Onze vereniging beschikt over een aantal huuruitrustingen, zodat je tijdens je opleiding gefaseerd de rest van je uitrusting kunt aanschaffen.
Duikflessen
bron: Pressure Service Fortuin
Eigenlijk hoeven we niet eens te vertellen waarom een fleskeur belangrijk is voor iedereen:
– Een ongekeurde fles is een potentieel explosiegevaar
– Een vulstation kan weigeren je fles te vullen, erg vervelend op vakantie of tijdens een dagje Zeeland
– Vocht in je fles zal de levensduur van je fles verkorten. Na de keuring weet je zeker dat je fles weer droog is van binnen.
De wet verbiedt het vervoer van gevulde flessen, waarvan de keuring is verlopen. Ook het vullen van ongekeurde flessen is strafbaar.
Wanneer je je fles voor keuring wegbrengt is het handig om rekening te houden met de volgende punten, om onverwachte kosten te voorkomen:
– Is het serienummer leesbaar?
– Is de fles leeg?
– Zijn het netje, flesvoet en handvat verwijderd?
– Is de laklaag nog goed?
Als het serienummer niet leesbaar is kan de fles niet gekeurt worden. Een keurder zal eventueel proberen of hij het nummer zichtbaar kan krijgen door de verf weg te slijpen.
De keurnorm is dat de fles bij de keuring geen grote roestvorming aan de buitenkant mag hebben. Ook moet de fles op een redelijke wijze tegen roest beschermd zijn. Kort gezegd hij moet gewoon goed in de verf zitten. Met name onder de flesvoet komt regelmatig verborgen roest voor.
Indien een fles niet aan de keurnorm voldoet wordt de fles uitwendig gestraald en opnieuw gespoten. Zelf de roest weghalen en de fles verven kan natuurlijk prima. Met rode menie en witte Hammerrite is een fles prima keurklaar te krijgen.
Het resultaat van een gekeurde cilinder is heel simpel: een extra leeuwtje met de keuringsdatum in de fles. Voordat het echter zover is gaat er wel het een en ander aan vooraf. Allereerst worden de gegevens van de cilinder geregistreerd en opgenomen op het keurattest. Hierbij zijn zaken zoals vuldruk/testdruk en geldigheidsduur van de keuring erg belangrijk. Wanneer de inslagen niet goed af te lezen zijn wordt de verflaag verwijderd. De volgende stap is de eerste inwendige inspectie van de fles. Met een lampje of een endoscoop wordt de binnenkant van de fles geïnspecteerd op roestvorming. Als er roest in de fles zit wordt deze schoongemaakt, door deze te stralen. Nadat de cilinder roestvrij is kan de wand met het lampje of de endoscoop goed bekeken worden. Hierbij wordt voornamelijk gecontroleerd op de aanwezigheid van z.g. putcorrosie. Bij putcorrosie zijn door roestvorming duidelijk zichtbare putten ontstaan in de wand van de cilinder. Putcorrosie is de belangrijkste oorzaak van het afkeuren van een cilinder. Wanneer er geen putcorrosie is wordt de cilinder afgeperst tot de testdruk, deze is 1,5 keer zo hoog als de normale vuldruk. Bij deze druktest wordt de cilinder gevuld met water. Dit voorkomt zware ontploffingen wanneer de cilinder bij de druktest scheurt. Na de druktest worden het nieuwe leeuwtje en de keuringsdatum ingeslagen. Tenslotte wordt de fles met warme lucht gedroogd en om te voorkomen dat het vocht al roest veroorzaakt.
Transportabele flessen voor ademgassen moeten iedere 5 jaar gekeurd worden.
Let op: in het buitenland gelden vaak andere termijnen. Deze zijn altijd korter dan de keurtermijnen in Nederland.
Spanje* | Jaarlijks een visuele inspectie Hydrotest om de 3 jaar |
Frankrijk* | Jaarlijks een visuele inspectie Hydrotest om de 3 jaar |
Engeland* | Visuele inspectie om de 2,5 jaar Hydrotest om de 5 jaar |
Ierland* | Jaarlijks visuele inspectie Hydrotest om de 2 jaar |
Duitsland* | Visuele inspectie om de 2,5 jaar Hydrotest om de 5 jaar |
Italië* | Eerste hydrotest na fabricatiedatum na 4 jaar, daarna iedere 2 jaar |
Er is voor de visuele inspectie geen standaard geregeld. Dit betekent dat er soms geen aanduiding te vinden is dat de fles geïnspecteerd is of dat er een willekeurige sticker voor gebruikt wordt.
* Controleer altijd van tevoren of deze eisen niet gewijzigd zijn!
Tijdens de keuring moet de fles in een zodanige staat zijn dat deze voor de duur van de keurtermijn redelijk tegen corrosie beschermd is. Een fles die al zwaar verroest is, of een fles met scheuren in de laklaag voldoet daar niet aan.
Plaatselijke beschadigingen kan je zelf goed repareren met een zinkhoudende verf of Hammerite. Zware roestvorming moet echter door te stralen worden verwijderd. Na het stralen krijgt de fles een nieuwe zinklaag door deze te schooperen. Bij het schooperen wordt een zinkdraad gesmolten en het vloeibare zink op de fles gespoten. Deze zinklaag geeft de beste bescherming tegen opnieuw roesten van de fles. Na het schooperen wordt de fles met een 2 compenenten laksysteem afgelakt.
Heel simpel: staand en gevuld tot 30 bar. Bij een langere opslag moeten we zoveel mogelijk voorkomen dat roestvorming gaat optreden. Een hoge flesdruk veroorzaakt snellere roestvorming, daarom kan de fles het beste bijna leeg zijn. Helemaal leeg is ook niet verstandig, hierdoor kan er vocht in de fles komen. De fles kan het beste staand bewaard worden. Mocht er toch vocht in de fles zitten dan zal de roestvorming vooral in de bodem optreden. Gelukkig is de fles hier het dikst, zodat dit niet direct kwaad kan. Denk wel aan de veiligheid, zorg ervoor dat je fles niet om kan vallen door hem goed vast te zetten aan de muur. Wanneer je vermoedt dat je vocht in je fles hebt gekregen is het verstandig deze te laten drogen.
Stalen duikflessen zijn gemaakt van Chroom-molybdeen. Dit staal is zeer sterk, maar is ook erg corrosiegevoelig. Het roestproces wordt ook nog eens versneld door de hoge druk in de fles. Het enige wat je kunt doen om roest te voorkomen is zorgen dat er geen vocht in komt. Zorg dat je de fles laat vullen door een vulstation dat goede vochtabsorbtiefilters gebruikt. Dit is in de praktijk echter moeilijk te controleren. Een regelmatige inwendige inspectie van de fles is daarom geen overbodige luxe. Bij deze inspectie wordt zonodig roest en vocht verwijderd en je krijgt vroegtijdig het signaal dat er iets mis is met de wijze waarop jouw fles in het verleden gevuld is.
Kritische punten bij de herkeuring zijn:
– Het niet meer leesbaar zijn van de noodzakelijke inslagen
– Beschadigingen in de schroefdraad die niet meer te herstellen zijn
– Putcorrosie
– Het niet doorstaan van de persproef
Wanneer een fles wordt afgekeurd is het voor ieders veiligheid van belang dat de fles niet meer gebruikt wordt. Hierom worden conform de keurrichtlijnen van Lloyd’s Register Nederland BV alle keurkenmerken en de identificatie van de fles duidelijk herkenbaar vernietigd. In de praktijk komt het er op neer dat er met een beitel kruisen worden geslagen door alle keurtekens en data. Daarnaast wordt het serienummer op dezelfde wijze ongeldig gemaakt. Wij voeren bij afkeur van een fles dezelfde werkzaamheden uit als bij goedkeur.
De in Nederland geldende richtlijnen van Lloyd’s Register Nederland B.V. voor de periodieke inspectie van drukhouders meldt dat de kraan voor montage gecontroleerd moet worden op schroefdraad en werking. In de praktijk is het toezicht hierop echter onduidelijk. Het advies van keuringsinstanties is om de fles inclusief kraan te brengen. Er wordt dan gecontroleerd of de schroefdraad van kraan en fles bij elkaar horen en dat ze nog intact zijn.
Het advies is om dit niet zelf te doen. De kraan is gemaakt van verchroomd messing en is eigenlijk best kwetsbaar. Om de kraan zonder beschadiging te kunnen demonteren heb je toch speciaal gereedschap nodig. Gereedschap om de fles goed vast te zetten en gereedschap om kracht op de kraan uit te oefenen zonder dat deze beschadigd.
Er zijn twee soorten schroefdraden die we in Nederland tegenkomen, rechte schroefdraden en z.g. conische schroefdraad. Het verschil is vrij makkelijk te zien:
De rechte draad is overal even breed, de kraan wordt helemaal tot het eind van de draad in de fles gedraaid. De afdichting tussen fles en kraan gebeurt met een O-ring.
Een conische schroefdraad loopt taps. De schroefdraad van de kraan wordt steeds breder. Een conische kraan wordt gemonteerd met teflontape. Dit tape zorgt voor de afdichting.
In de fleshals staan een groot aantal gegevens. De letters ChrMd staan voor Chroom-molybdeen, het materiaal waar onze ‘stalen’ flessen van zijn gemaakt. In aluminiumflessen zijn vaak de letters Al aangebracht. Naast het materiaal kan je in de hals inslagen vinden van de fabrikant, serienummer en de keurdata.
Over het algemeen zijn de meeste duikflessen gemaakt uit staal of aluminium. Beide materialen hebben verschillende eigenschappen. Denk bij de aankoop van een persluchtfles dus goed na wat je precies wilt hebben.
Een stalen duikfles heeft over het algemeen een dunnere wand dan een aluminium duikfles.
De aluminium duikfles heeft een groter volume dan een stalen fles en verplaatst daarom ook meer water, met oog op stabiliteit zul je bij een aluminium duikfles dus meer lood nodig hebben.
Wanneer de druk in een aluminium duikfles lager wordt, neemt het gewicht van de fles af. In het uiterste geval kan dit een positief drijfvermogen opleveren.
Om corrosie te voorkomen wordt de stalen duikfles tijdens de productie gegalvaniseerd, hierna krijgt deze nog een aantal laklagen.Om je laklaag te beschermen, zijn er speciale netjes verkrijgbaar, deze worden om de duikfles geplaatst.Aluminium duikflessen zijn beter bestand tegen corrosie, dit komt door het afzettende aluminiumoxide.
Het schroefdraad op de aluminium duikfles verdient extra aandacht. Doordat de fleskraan van een ander soort metaal is, kan hier vervaging van het schroefdraad van de fles optreden (elektrolyse).
Wat het best bij jou past, hangt af van jouw eigen voorkeuren, je zult je eigen overwegingen moeten maken. Over het algemeen heeft de stalen duikfles een dunnere wand dan een fles van aluminium. Doordat aluminium beter bestand is tegen corrosie worden deze weer vaker gebruikt voor duiken in zout water.
Trimvest
Stabilizing Jackets maken gebruik van in elkaar doorlopende luchtkamers. Hierdoor kan lucht zonder hinder naar het hoogste punt opstijgen, waar het stabiel blijft ten opzichte van de duiker.
Er zijn verschillende soorten stabilizing jackets. Licht gewicht reis jackets, lood geintegreerde stabilizing jackets, jackets met de luchtkamers rondom het lichaam of jackets die de luchtkamer met name op de rug hebben (wings). Het comfort van de duik wordt mede samen met het duikpak door het jacket bepaald. Stabilizing jackets worden ook wel trimvesten genoemd.
Eerste en tweede trap
Een ademautomaten set bestaat uit een 1e trap die middels een slang verbonden is met de 2e trap.
Bovendien kunnen op de eerste trap nog andere, drukgerelateerde, toebehoren worden aangesloten zoals een extra 2e trap (oktopus of alternatieve luchtvoorziening), drukmeter, inflatorslang van trimvest, inflatorslang van droopak en computer.
1e trap
De 1e trap reduceert de flesdruk van 200 of 300 bar naar de middendruk die gemiddeld rond de 8 à 9 bar ligt.
2e trap
De 2e trap reduceert op zijn beurt deze middendruk naar de omgevingsdruk, waardoor je onafhankelijk van de diepte de juiste hoeveelheid lucht krijgt om je longen normaal te kunnen vullen.